Zagros İnsan Hakları Merkezi, İran’da Kürt ve Beluç azınlıklara mensup mahkumlara yönelik idamların endişe verici şekilde artmasından derin kaygı duymaktadır. Bu infazlar, sistematik siyasi baskı ortamında gerçekleşmekte ve İran İslam Cumhuriyeti’nin uluslararası toplumun sessizliğini ve diplomatik ilişkileri, hedefli bir korku politikası yürütmek için araçsallaştırdığı izlenimini vermektedir.
Son İnfazlar
8-15 Nisan 2025 tarihleri arasında, en az 21 Beluç mahkum, Meşhed (Vakilabad), Zahidan, Gonabad, Şahrud, Kirman, Bender Abbas ve İrânşehr cezaevlerinde idam edilmiştir. Bu mahkumların çoğu, adil yargılanma hakları ihlal edilerek ve ailelerine haber verilmeden infaz edilmiştir.
Ayrıca, 39 yaşındaki Kürt siyasi mahkum ve üç çocuk babası Hamid Hüseyin Nejad Heyderanlu, 21 Nisan 2025’te gizlice idam edilmiştir. Heyderanlu, 2017’de sekiz sınır muhafızının öldürülmesiyle ilgili olarak “silahlı isyan” suçlamasıyla yargılanmış, ancak bu suçlamaları reddetmiştir. İnfazı, ailesine veya avukatına bildirilmeden gerçekleştirilmiştir.
İdam Tehlikesi Altındaki Mahkumlar
Şu anda, Kürt ve Beluç azınlıklardan birçok mahkum idam edilme riski altındadır:
-
Behruz Ehsani (69) ve Mehdi Hassani (48), Halkın Mücahitleri Örgütü (PMOI) ile bağlantılı oldukları iddiasıyla beş dakikalık adil olmayan bir duruşma sonucunda idama mahkum edilmiştir.
-
Pakhshan Azizi ve Verisheh Moradi, Kürt aktivistler olarak “silahlı isyan” suçlamasıyla idam cezasına çarptırılmıştır. Her iki kadın da, tutuklanmaları sırasında fiziksel ve psikolojik işkenceye maruz kalmış, adil yargılanma hakları ihlal edilmiştir.
-
Manouchehr Fallah ve Shahriar Bayat, 2022 protestolarına katıldıkları gerekçesiyle adil olmayan yargılamalar sonucunda idam cezasına çarptırılmıştır.
Uluslararası Topluma Çağrı
Bu infaz kampanyası, etnik ve siyasi baskı politikasının bir parçası olarak değerlendirilmelidir. Bu nedenle, uluslararası toplumu aşağıdaki adımları atmaya çağırıyoruz:
-
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, İnsan Hakları Konseyi ve ilgili Özel Raportörler, bu infazları derhal ve kamuoyuna açık bir şekilde kınamalı ve İran’da ölüm cezasına genel bir moratoryum uygulanmasını talep etmelidir.
-
Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler Üye Devletleri, bu ciddi ihlallerden sorumlu olanlara, özellikle de yargıçlar ve savcılara yönelik hedefli yaptırımlar uygulamalıdır.
-
Uluslararası sivil toplum kuruluşları ve medya organları, bu vakaları belgelemeli ve kamuoyuna duyurmalıdır, böylece kurbanlar unutulmaz ve adalet sağlanabilir.
Bu toplu infazlara karşı sessizlik, sessiz bir soykırım politikasını onaylamak anlamına gelir. İran, diplomatik müzakereleri muhaliflerini ve azınlıkları ortadan kaldırmak için bir perde olarak kullanmaya devam edemez.
Tehlike altındaki mahkumları kurtarmak, etnik ve siyasi baskıyı kınamak ve adaleti talep etmek için uluslararası toplumun acilen harekete geçmesini çağırıyoruz.
Zagros İnsan Hakları Merkezi
Cenevre, 23 Nisan 2025
